Mövzu: Sosial Mühəndislik Hücumları və Onlardan Qorunma Yolları
**1. Sosial Mühəndislik Hücumlarının Nə Olduğunu Anlamaq:**
**A. Sosial Mühəndislik Nədir?**
1. **Tərif:**
- Sosial mühəndislik, insanları manipulyasiya edərək şəxsi və ya məxfi məlumatları əldə etmək üçün istifadə olunan bir hakerlik texnikasıdır. Bu, texnoloji hücumlardan çox psixoloji manipulyasiyaya əsaslanır.
**B. Sosial Mühəndislik Hücumlarının Növləri:**
1. **Phishing:**
- E-poçt və ya mesajlar vasitəsilə istifadəçiləri aldatmaq üçün istifadə edilir. Hücumçu, etibarlı bir mənbədən gələn bir mesaj kimi görünən e-poçt göndərir.
2. **Vishing (Voice Phishing):**
- Telefon zəngləri vasitəsilə məlumat əldə etmə hücumu. Hücumçu, bank və ya digər rəsmi qurumların adından zəng edərək məlumat əldə etməyə çalışır.
3. **Spear Phishing:**
- Hədəflənmiş phishing hücumu. Xüsusi bir şəxsə və ya təşkilata yönəldilmişdir.
4. **Baiting:**
- Fiziki və ya rəqəmsal olaraq istifadəçini aldadaraq zərərli proqram təminatını yükləməyə və ya zərərli linklərə klikləməyə yönləndirir.
5. **Pretexting:**
- Hücumçu müəyyən bir rolu qəbul edərək, istifadəçidən məlumat əldə etmək üçün bir bəhanə istifadə edir.
**2. Sosial Mühəndislik Hücumlarından Qorunma Yolları:**
**A. Təlim və Maarifləndirmə:**
1. **Şirkət Daxili Təlimlər:**
- Əməkdaşlara sosial mühəndislik hücumları haqqında məlumat verən təlimlər təşkil etmək.
- Müntəzəm olaraq phishing simulyasiyaları keçirmək və əməkdaşları bu mövzularda imtahan etmək.
2. **Fərdi Təhlükəsizlik Təlimləri:**
- Onlayn təhlükəsizlik kurslarına qoşulmaq və özünü inkişaf etdirmək.
- Təhlükəsizlik blogları və xəbərlərini izləmək.
**B. Texniki Tədbirlər:**
1. **E-poçt Təhlükəsizliyi:**
- Güclü e-poçt filtrasiya sistemləri istifadə etmək.
- Şübhəli e-poçtları və linkləri avtomatik olaraq bloklayan e-poçt təhlükəsizliyi alətləri istifadə etmək.
2. **İki Faktorlu Doğrulama (2FA):**
- Hər bir hesab üçün iki faktorlu doğrulama (2FA) aktivləşdirmək.
- Şifrələrdən əlavə, SMS və ya autentifikasiya tətbiqləri ilə doğrulama təmin etmək.
**C. Şübhəli Davranışlara Dikkat:**
1. **Şübhəli Mesajlar və Zənglər:**
- Gözlənilməz və ya şübhəli mesajlar və zənglərə qarşı diqqətli olmaq.
- Şəxsi məlumatları telefonda və ya e-poçtda paylaşmamaq.
2. **Məxfi Məlumatların Qorunması:**
- Şəxsi və ya məxfi məlumatları yalnız etibarlı mənbələrə və təhlükəsiz kanallarla paylaşmaq.
- Sosial media və digər platformalarda məxfi məlumatları paylaşmamaq.
**3. Mənbələr və Təlimatlar:**
**A. Onlayn Resurslar:**
1. **Cybrary:**
- Sosial mühəndislik və digər təhlükəsizlik mövzularında onlayn kurslar təklif edir.
2. **Udemy:**
- "The Complete Social Engineering Course" kimi kurslarla sosial mühəndislik haqqında dərin məlumat əldə edə bilərsiniz.
**B. Kitablar:**
1. **"Social Engineering: The Science of Human Hacking" - Christopher Hadnagy:**
- Sosial mühəndislik texnikaları və müdafiə yollarını öyrənmək üçün əla bir mənbədir.
2. **"The Art of Deception: Controlling the Human Element of Security" - Kevin Mitnick:**
- Dünyaca məşhur haker Kevin Mitnickdən sosial mühəndislik nümunələri və təcrübələri.
**C. Bloglar və Məqalələr:**
1. **[Krebs on Security](https://krebsonsecurity.com/):**
- Təhlükəsizlik mövzularında mütəmadi olaraq yeniliklər və məqalələr dərc edir.
2. **[SecurityWeek](https://www.securityweek.com/):**
- Təhlükəsizlik xəbərləri və analizləri təqdim edir.
Bu mövzu, sosial mühəndislik hücumlarını tanımaq və onlardan qorunmaq üçün lazımi bilikləri və praktiki tədbirləri təqdim edir. Uğurlar!
**1. Sosial Mühəndislik Hücumlarının Nə Olduğunu Anlamaq:**
**A. Sosial Mühəndislik Nədir?**
1. **Tərif:**
- Sosial mühəndislik, insanları manipulyasiya edərək şəxsi və ya məxfi məlumatları əldə etmək üçün istifadə olunan bir hakerlik texnikasıdır. Bu, texnoloji hücumlardan çox psixoloji manipulyasiyaya əsaslanır.
**B. Sosial Mühəndislik Hücumlarının Növləri:**
1. **Phishing:**
- E-poçt və ya mesajlar vasitəsilə istifadəçiləri aldatmaq üçün istifadə edilir. Hücumçu, etibarlı bir mənbədən gələn bir mesaj kimi görünən e-poçt göndərir.
2. **Vishing (Voice Phishing):**
- Telefon zəngləri vasitəsilə məlumat əldə etmə hücumu. Hücumçu, bank və ya digər rəsmi qurumların adından zəng edərək məlumat əldə etməyə çalışır.
3. **Spear Phishing:**
- Hədəflənmiş phishing hücumu. Xüsusi bir şəxsə və ya təşkilata yönəldilmişdir.
4. **Baiting:**
- Fiziki və ya rəqəmsal olaraq istifadəçini aldadaraq zərərli proqram təminatını yükləməyə və ya zərərli linklərə klikləməyə yönləndirir.
5. **Pretexting:**
- Hücumçu müəyyən bir rolu qəbul edərək, istifadəçidən məlumat əldə etmək üçün bir bəhanə istifadə edir.
**2. Sosial Mühəndislik Hücumlarından Qorunma Yolları:**
**A. Təlim və Maarifləndirmə:**
1. **Şirkət Daxili Təlimlər:**
- Əməkdaşlara sosial mühəndislik hücumları haqqında məlumat verən təlimlər təşkil etmək.
- Müntəzəm olaraq phishing simulyasiyaları keçirmək və əməkdaşları bu mövzularda imtahan etmək.
2. **Fərdi Təhlükəsizlik Təlimləri:**
- Onlayn təhlükəsizlik kurslarına qoşulmaq və özünü inkişaf etdirmək.
- Təhlükəsizlik blogları və xəbərlərini izləmək.
**B. Texniki Tədbirlər:**
1. **E-poçt Təhlükəsizliyi:**
- Güclü e-poçt filtrasiya sistemləri istifadə etmək.
- Şübhəli e-poçtları və linkləri avtomatik olaraq bloklayan e-poçt təhlükəsizliyi alətləri istifadə etmək.
2. **İki Faktorlu Doğrulama (2FA):**
- Hər bir hesab üçün iki faktorlu doğrulama (2FA) aktivləşdirmək.
- Şifrələrdən əlavə, SMS və ya autentifikasiya tətbiqləri ilə doğrulama təmin etmək.
**C. Şübhəli Davranışlara Dikkat:**
1. **Şübhəli Mesajlar və Zənglər:**
- Gözlənilməz və ya şübhəli mesajlar və zənglərə qarşı diqqətli olmaq.
- Şəxsi məlumatları telefonda və ya e-poçtda paylaşmamaq.
2. **Məxfi Məlumatların Qorunması:**
- Şəxsi və ya məxfi məlumatları yalnız etibarlı mənbələrə və təhlükəsiz kanallarla paylaşmaq.
- Sosial media və digər platformalarda məxfi məlumatları paylaşmamaq.
**3. Mənbələr və Təlimatlar:**
**A. Onlayn Resurslar:**
1. **Cybrary:**
- Sosial mühəndislik və digər təhlükəsizlik mövzularında onlayn kurslar təklif edir.
2. **Udemy:**
- "The Complete Social Engineering Course" kimi kurslarla sosial mühəndislik haqqında dərin məlumat əldə edə bilərsiniz.
**B. Kitablar:**
1. **"Social Engineering: The Science of Human Hacking" - Christopher Hadnagy:**
- Sosial mühəndislik texnikaları və müdafiə yollarını öyrənmək üçün əla bir mənbədir.
2. **"The Art of Deception: Controlling the Human Element of Security" - Kevin Mitnick:**
- Dünyaca məşhur haker Kevin Mitnickdən sosial mühəndislik nümunələri və təcrübələri.
**C. Bloglar və Məqalələr:**
1. **[Krebs on Security](https://krebsonsecurity.com/):**
- Təhlükəsizlik mövzularında mütəmadi olaraq yeniliklər və məqalələr dərc edir.
2. **[SecurityWeek](https://www.securityweek.com/):**
- Təhlükəsizlik xəbərləri və analizləri təqdim edir.
Bu mövzu, sosial mühəndislik hücumlarını tanımaq və onlardan qorunmaq üçün lazımi bilikləri və praktiki tədbirləri təqdim edir. Uğurlar!